Bursztyn bałtycki powstawał w trzeciorzędowym okresie górnego eocenu i dolnego oligocenu około 40-35 lat. W tym czasie klimat był znacznie cieplejszy, a rozkład lądów i mórz inny niż obecnie. Fenno-Sarmacja obejmująca obecne tereny Europy północnej była największym lądem w tym rejonie. Od dzisiejszej Azji 
(Katazja) oddzielało ten ląd Morze Syberyjskie, które łączyło północne Morze Arktyczne z Morzem Tetydy na ołudniu.
Dzisiejszą Europę środkową i południową pokrywało Morze Tetydy, z licznymi, różnej wielkości, wyspami tworzącymi skomplikowane systemy archipelagów. Nie było wówczas ani Alp ani Karpat, które powstały wiele milionów lat później w okresie miocenu i pliocenu.
Tereny Fenno-Sarmacji porastały lasy bursztynowe; w części południowej o klimacie subtropikalnym z dużym udziałem roślinności wiecznie zielonej, a w części północnej o klimacie umiarkowanym z roślinnością zrzucającą liście w okresie zimowym. Granicę pomiędzy obiema strefami wyznacza zasięg ciepłolubnych palm.
Były tu góry z wartko płynącymi zimnymi strumieniami, liczne zbiorniki wody stojącej, dziuple wypełnione wodą, kałuże, bagna, itp. Glebę leśną pokrywała gruba warstwa ściółki i rozkładającego się drewna. Taki obraz lasu powstał na skutek badania inkluzji roślinnych i zwierzęcych zachowanych w bursztynie bałtyckim. Flora i fauna lasu bursztynowego składała się z mniej lub bardziej chłodnolubnych form borealnych, których krewniacy i potomkowie żyją do dzisiaj w Europie, oraz ciepłolubnych grup tropikalnych, których przedstawiciele żyją obecnie daleko na południu (np. termity).
Okazuje się, że sporo gatunków owadów, które występowały niegdyś w lesie bursztynowym ma swoich krewniaków żyjących wyłącznie w Australii i regionie orientalnym. W tych lasach rosły drzewa szpilkowe zdolne do wytwarzania dużych ilości żywicy. Drzewa bursztynowe występowały w różnych typach środowisk obu stref klimatycznych Fenno-Sarmacji oraz w górach. To sugeruje, że drzewo bursztynowe nie miało zbyt dużych wymagań siedliskowych, albo rosło ich kilka gatunków.
Ryszard Szadziewski
Przeczytaj także Bursztyn w mitologii
Poznaj ofertę pięknej biżuterii z bursztynu bałtyckiego
